هاون زعفران چیست؟

چنیهاون زعفران در اصطلاح ادبیات

هاون زعفران و به طور کلی هاون ابزاری که در آن چیزی را می کوبند و نرم می کنند. کلمه هاون در دیکشنری آبادیس به نقل از لغت نامه دهخدا این طور آمده است:

لغت نامه دهخدا به نقل از کتاب ناظم الاطباء آورده است: «ظرفی فلزی (غالباً مسی) یا سنگی که در آن ادویه و تخمهای دیگر گیاهان را با دسته ای کوبند. در منتهی الارب نیز اینچنین آمده است: جواز مانندی است که در آن چیزی کوبند.»

در قصائد کلیات سعدی علیه الرحمه در خصوص کلمه هاون چنین آمده است:

چند استخوان که هاون دوران روزگار
خردش چنان بکوفت که خاکش غبار کرد

همچنین هاون یکی از آلات و ابزار مقدس پرستشگاه مزدیسنان بوده و گیاه هوم در آن کوبیده و فشرده میشده و شربت مقدس هوم ساخته میشده است. موبد مأمور تهیه شربت هوم هاونان نام داشته و دارای درجه نخستین بوده است. (رجوع به هاونان شود) این کلمه در عربی به صورتهای هاوَن و هاوُن و هاوون آمده است.
دسته هاون به ابزاری از سنگ و یا فلز و یا چوب که بدان در هاون چیزی را کوبند می گویند. خاقانی اینچنین بیان کرده است:

ببند ار کحل دین خواهی کمر چون دسته هاون
به پیش آنکه ارواحند هاونکوب دکانش

کاربرد هاون زعفران

هاون یک وسیله پرکاربرد برای آسیاب کردن رشته های خشک شده زعفران قبل از مصف آن است. هاون زعفران که امروزه در اشکال و طرحها و جنسهای مختلف در بازار موجود است از یک کاسه محکم و یک چماق کوچک تشکیل شده است. با فشار دادن و چرخاندن آن بر روی هاون، زعفران و سایر مواد تشکیل دهنده آن تجزیه می شود و به پودر تبدیل می شود.

انواع هاون زعفران

انواع هاون هایی از جنس چوب، شیشه، فلز مس یا برنج یا سنگ برای آسیاب کردن زعفران سرگل یا زعفران نگین و سایر انواع زعفران مانند زعفران دسته استفاده می شود.  اندازه هاون ها که برای آسیاب کردن زعفران استفاده می‌شود، نسبتا کوچک است و شستن و انتقال آن‌ها نسبت به هاون بزرگ راحت تر است. برای آسیاب کردن زعفران، فلز یا چوب اغلب مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بیشتر موارد چوب سدر، گردوی یا دیگر درختان برای ساخت هاون چوبی استفاده می‌شود. هاون‌هایی که از برنج ساخته می‌شوند، گران‌تر از هاون های چوبی هستند و اندازه‌های متفاوتی دارند.

هر دو هاون چوبی و فلزی به لحاظ طبیعی بودن می‌توانند برای آسیاب کردن زعفران مورد استفاده قرار گیرد. اما معمولا برای آسیاب کردن زعفران از یک هاون فلزی از جنس مس یا برنج استفاده می شود. بهتر است که یک حبه قند یا شکر به زعفران اضافه کنید. با اضافه کردن شکر فرآیند آسیاب کردن زعفران به نحو بهتری صورت می گیرد و باعث پودر شدن کامل زعفران می گردد. از طرف دیگر شستن و تمیز کردن هاون قبل از استفاده از آن مهم است، به طوری که اگر هاون بوی ادویه های دیگر را داشته باشد، عطر زعفران را خراب خواهد کرد. یک نکته مهم دیگر اینکه زعفران را در هاون نگه ندارید. بلکه زعفران اضافی را به یک ظرف سر بسته منتقل کنید. زیرا باز بودن ظرف زعفران باعث از بین رفتن عطر و طعم و کیفیت زعفران می شود.

بهترین هاون برای سابیدن زعفران

متخصصین طب و سلامت معتقدند ظروف برنجی از کم خطر ترین ظروف برای پخت و پز هستند. امروزه تمام جوامع با ضررهای استفاده از ظروف پلاستیکی و فلزی آشنا شده است. ظروف پلاستیکی در درازمدت باعث ایجاد مریضی های غیر قابل جبران در بدن و خصوصا دستگاه گوارش می شود. در حالی که آلیاژ برنج موجود در ظروف برنجی و هاون زعفران برنجی خاصیت ضد باکتریایی داشته و از تولید مثل باکتری ها جلوگیری می کند.

همچنین در هنگام آسیاب زعفران مقدار خیلی کمی دیواره ظرف به پودر زعفران جذب می شود. همچنین نیمی از بیماری های گوارشی مربوط به ظروفی هستند که از آنها هنگام غذا خوردن استفاده می کنیم. به دلیل اینکه هاون ها وظیفه له کردن و استخراج عصاره محصولات را دارند، باید از نظر بهداشتی در سطح بسیار بالایی قرار داشته باشند. بنابراین بهترین نوع هاون، هاون هایی با آلیاژ برنجی است. مزایای ظروف برنجی عبارتند از:

• دارا بودن خاصیت ضد باکتریایی
• طول عمر بسیار بالا
• به راحتی قابل شستشو هستند
• قدرت بدنی بالا
• ظاهر زیبا و سنتی
• جلوگیری از بروز زخم های عفونی، زخم های سطحی و مشکلات گوارشی

آلیاژ برنج در هاون زعفران چیست؟

اکثر افراد فکر می کنید برنج به تنهایی یک نوع فلز است. اما این نگرش کاملا اشتباه است. فلز برنج آلیاژی است که از ترکیب چند فلز در شرایطی خاص به دست آمده است. آلیاژ برنج دارای پیشینه و قدمتی دور و دراز است. صنایع کشف شده قدیمی مانند اسطرلاب برنجی و یا ظروف برنجی باستانی نشان می دهد از 5000 هزار سال قبل از میلاد مسیح از آلیاژ برنج استفاده می شده است. آلیاژ برنج ترکیبی از دو فلز مس و روی است و با تغییر درصد هرکدام از این دو فلز میزان عیار و خلوص برنج و کاربرد آن تغییر می کند. برای اطلاعات بیشتر در مورد این آلیاژ میتوانید به مقاله ما در همین مورد «آلیاژ برنج در ویکی پدیا»مراجعه کنید.

برنج آلیاژی بر پایه مس است و با افزودن عنصر روی به آن تولید می‌شود (Cu-Zn). این دو عنصر به‌ عنوان عناصر آلیاژی اصلی در برنج مطرح هستند و از سایر عناصر نیز به مقدار کم در ترکیب آن استفاده می شود. با افزایش میزان روی استحکام و انعطاف‌پذیری برنج بهبود می یابد. همنچنین عنصر روی تعیین کننده رنگ آلیاژ برنج می باشد. با تغییر میزان روی در آلیاژ برنج تنوع رنگی از قرمز تا زرد در آن پدید می آید. از لحاظ ظاهری برنج شباهت زیادی به طلا دارد. با این تفاوت که طلا درخشنده‌تر است. به دلیل شباهت برنج به طلا، در کاربردهای تزیینی و ساخت آلات موسقی از آن استفاده می شود.

اهمیت استفاده از هاون زعفران برنجی

در گذشته هم به دلیل اقبال مردم به طبیعت و زندگی طبیعی اکثر ظروف آشپزخانه از این آلیاژ ساخته می شد. اما با دوری انسانها از طبیعت و روی آوردن به صنعت و خصوصا پس از انقلاب صنعتی آلیاژهای آلومینیومی جایگزین برنج شدند که سبک تر و کم هزینه تر از برنج بودند. اما در واقع پر ضررتر و پر هزینه تر خواهد بود. بنابراین ناچاریم دوباره به طبیعت روی بیاوریم و بار دیگر این ظروف مطابق با طبیعت بدن انسان را به آشپزخانه و سر سفره خود بیاوریم تا از خواص آن بهره مند شویم.

خواص ظروف برنجی

ظروف برنجی خواص متعددی دارند. متخصصین علم پزشکی و صنایع غذایی ظروف مسی قلع اندود و ظروف برنجی بی خطرترین ظروف برای پخت و پز می دانند.

 طبخ غذا در  ظروف برنجی باعث جذب روی و مس توسط بدن میشود که مقدار مشخصی از آن برای سلامت جسم انسان لازم و ضروری است. کمبود مس و روی در بدن انسان باعث مشکلاتی می شود. برخی از این مشکلات عبارت اند از:.

• تشکیل زخمهای سطحی بر روی پوست
• تشکیل زخم های عفونتی بر روی پوست که خیلی دیر بهبود پیدا می کند.
• بی اشتهایی و سوء تغذیه
• اختلال در حس بویایی و چشایی
• تورم قرنیه
• مشکلات بینایی به خصوص در محیط های تاریک

از دیگر خواص این ظروف میتوان به خاصیت ضد باکتری بودن آن، از بین بردن بیماری های گوارشی و پوستی و بهبود عملکرد سلول های مغز اشاره کرد.

انواع ظروف برنجی 

انواع ظروف برنجی به دو دسته کلی تقسیم می شوند:

1- ظروفی که تمام بنده آن از جنس برنج است و مس و روی و مقدار کمی از آهن آن در هنگام طبخ غذا جذب غذا می شود.

2- ظروفی که از فلزات دیگر ساخته شده و صرفا روکشی از برنج بر روی آن افزوده شده است. استفاده از این ظروف برای طبخ غذا به هیچ وجه توصیه نمی شود و برای بدن بسیار مضر می باشد.

هاون زعفران در زعفران مارکت

انواع هاون زعفران از جنس برنج در فروشگاه زعفران مارکت موجود است و با مراجعه به دسته هاون زعفران می توانید هاون مورد دلخواه خود را انتخاب و خرید نمایید.

نکات مهم در هنگام ساییدن زعفران

برای حفظ خواص زعفران در هنگام آسیاب و پودر کردن باید به چند نکته زیر توجه داشته باشیم:

1- خشک بودن زعفران

مسلما هر زعفرانی قبل از استفاده باید خشک شود و سپس مورد استفاده قرار گیرد. زعفران خریداری شده باید خشک باشد. اگر احساس کردید زعفرانی را که خرید کرده اید کاملا خشک نشده آن را به فروشنده مرجوع کنید و نیازی نیست خودتان اقدام به خشک کردن زعفران کنید. زعفران فروشگاه زعفران مارکت علاوه بر اینکه به صورت کاملا طبیعی خشک شده و کاملا مرغوب می باشد، به صورت کاملا تضمینی با قابلیت مرجوعی در اختیار مشتری قرار می گیرد.

2- زعفران را با چی بسابیم؟

حتما ظرفی که در آن می خواهید زعفران را پودر کنید خشک باشد. چون در این صورت رطوبت جذب زعفران شده و آسیاب کردن زعفران را مشکل می کند. بهتر است از هاون زعفران برنجی یا چوبی یا سنگی برای سابیدن زعفران استفاده کنید. زعفران را به آرامی بسابید تا تولید حرارت نکند.

3- طرز ساییدن زعفران با قند

سابیدن زعفران کار سخت و دشواری نیست. بنابراین نکته خاصی در آن نهفته نیست. البته به دلیل کم حجم بودن مقدار زعفران برای آسیاب بهتر است از مقداری قند کوچک استفاده شود. با استفاده از یک حبه قند زعفران به خوبی آسیاب و پودر شده و رنگ دهی آن افزایش می یابد. به این نکته باید توجه داشته باشید که پس از آسیاب بهتر است اقدام به مصرف زعفران نمایید تا از عطر آن کاسته نشود.

کلام آخر

سعی کنید هاون زعفران گرد خریداری کنید. این کار باعث می شود تا چرخاندن دسته هاون در آن راحت تر شود. همچنین بهتر است برای آسیاب زعفران هاون های متوسط را انتخاب کنید. توصیه ما به شما استفاده از هاون زعفران سنگی یا هاون زعفران برنجی است که برای خرید هاون زعفران با کیفیت می توانید از فروشگاه اینترنتی زعفران مارکت اقدام نمایید.

برای کسب اطلاع دقیق از آخرین قیمت ها با واحد فروش فروشگاه اینترنتی زعفران مارکت تماس بگیرید.