چرا باید زمین و آب را مورد بررسی قرار بدهیم ؟
زعفران با اینکه گیاه صبور و قانعی است، اما مانند هرگیاه دیگر که توسط انسان کشت می شود، نیاز به مواد آلی، معدنی، سولفور، پتاسیم و نیتروژن کافی دارد. اگرچه کشاورزان معمولا بر اساس تجربه چندین و چند ساله خود خاک را بررسی می کنند، اما در زمان فعلی که شرایط آب و هوایی و انواع آلودگی های دیگر بر روی خاک تاثیرات خود را گذاشته است، تشخیص زمین مناسب کشت زعفران و وجود مواد لازم در خاک با چشم قابل رویت نیست. ضرورت آزمایش و تحلیل خاک با این دلیل مشخص است. از طرفی بررسی سطح میکروبی آب، خاک و پیاز زعفران از اهمیت زیادی برخوردار است؛ چرا که انواع باکتری ها و بیماریها در کمین مزرعه زعفران شما هستند.
با توجه به اینکه کاشت تا برداشت زعفران خود یک سرمایه گذاری طولانی مدت محسوب می شود، و پیاز زعفران بایستی یک دوره هفت تا 10 ساله را در زیر خاک بماند، بهتر است خاک زمین مزرعه از هر نظر مورد بررسی قرار گیرد. چون پیاز زعفران هر ساله تکثیر پیدا می کند و با افزایش کیفیت خاک زمین، سرمایه خودتان را به خوبی افزایش خواهید داد.
همچنین بخوانید: مراحل کاشت تا برداشت زعفران در 9 مرحله
نمونهبرداری خاک جهت آنالیز
نمونه برداری جهت آنالیز خاک را خودتان هم می توانید طبق دستور کارشناس آزمایشگاه انجام بدهید و کار پیچیده ای نیست. موارد مهم در انجام نمونه برداری شامل موارد زیر است:
- از چه عمقی
- و در چه محلی
- و چه مقداری از خاک
را برداشته و به آزمایشگاه منتقل کنید.
معمولا برای زمین زعفران از سه نقطه متفاوت زمین در عمل 30 سانتی زمین به اندازه یک بیل می توانید خاک را برداشت نمایید و به آزمایشگاه ارسال کنید.
چه خاکی مناسب کشت زعفران است؟
به طور کلی خاک مناسب کشت زعفران خاک لومی-شنی باید باشد. خاک زعفران نباید بیش از حد سفت و فشره باشد تا هوا به راحتی در آن گردش کند و رشد پیاز متوقف نشود. خاک مزرعه بایستی شامل 30 درصد سنگریزه و رس و به مقدار 30 درصد هم باید سیلت باشد؛
لای یا سیلت یکی از خاکهای ریزدانه است که از دانههای بسیار ریز و ذرات پولکی شکل حاصل از متلاشی شدن کانیهای میکادار تشکیل شدهاست.
بافت سبک خاک به خاطر کاهش فشردگی و مقاومت و گردش هوای مناسب موجب افزایش رشد پیاز زعفران و برداشت گل زعفران خواهد شد. زمینهای دارای قلوهسنگ یا علفهرز و یا مواد آلی پوسیده نشده مناسب کشت زعفران نیست.
آزمایشات متعدد تجربی نشان داده خاک دارای کلسیم یا آهک و مقدار مناسبی از مواد آلی برای کشت زعفران بهتر عملی می کند. خاکهای بسیار غنی از نظر معدنی و آلی برای رشد زعفران مطلوب نیستند، به این دلیل که باعث افزایش رشد رویشی نسبت به رشد زایشی خواهند شد و بازده محصولات قطعا کاهش می یابد.
انواع خاک ها
خاک های معمولی از ذرات ریز سنگ شکسته شده، تشکیل شده اند. عواملی مانند: باد، آب، ریشه گیاهان و یخ (در مناطق سردتر) سنگ را به مرور زمان به قطعات کوچک تبدیل می کند. خاک ها را بر اساس اندازه آن ها نام گذاری می نمایند:
- در صورتی که ذرات سنگ کاملاً بزرگ باشند، به آن ها «ماسه» می گویند.
- در صورتی که ذرات سنگ بسیار کوچک باشند، آن ها را «رس» می نامند.
- در صورتی که اندازه ذرات بین این دو باشد، به آنها «سیلت» گفته می شود.
طبق موارد گفته شده بالا، خاک در یک مزرعه با توجه به مقدار ماسه، لای و ذرات رس موجود در آن ارزیابی می گردد. به این ترتیب انواع خاک شامل:
- خاک شنی، دارای ذرات شن و ماسه بزرگ است.
- خاک رسی، دارای ذرات ریز کوچک زیادی است.
- خاک سیلتی، دارای ذرات گل و لای متوسط است.
- خاک لومی، دارای مخلوطی از ماسه، سیلت و ذرات رس می باشد.
پارامترهای آنالیز خاک برای کشت زعفران
پارامترهای زیادی برای آزمایش و سنجش خاک وجود دارد اما مهمترین پارامترهای مطرح برای سنجش خاک شامل دو مورد زیر می باشد:
1- آنالیز PH
پیاچ خاک نشاندهنده میزان اسیدی بودن یا بازی بودن خاک است. پیاچ خاک در مخلوطی از خاک و آب یا محلول نمک اندازهگیری میشود و معمولاً بین ۳ و ۱۰ و در حالت طبیعی مقدار آن ۷ است. خاکهای اسیدی PH آن کمتر از ۷ و خاکهای قلیایی PH آن بالاتر از ۷ است.
PH خاک یک متغیر مهم است که بر میزان تغذیه گیاه از خاک و فرآیندهای شیمیایی اثر مستقیم دارد. معمولا بازه قابل قبول و مناسب و بهینه PH خاک برای اکثر گیاهان بازه بین ۵٫۵ تا ۷٫۵ است؛ اما برخی گیاهان با مقادیر خارج از این بازه نیز سازگار هستند.
برای کشت زعفران زمین با اسیدیته خنثی و یا متمایل به قلیایی مناسب است. بهترین PH در محدوده 6 تا 7 قرار دارد ولی PH تا 8.5 نیز قابلیت تحمل دارد.
2- آنالیزاملاح خاک (EC)
به مقدار نمک موجود در خاک شوری خاک می گویند. همچنین به روند افزایش مقدار نمک موجود در خاک، شور شدن یا شوری گفته میشود. نمک یکی از عناصر طبیعی موجود در خاک و آب است.
به طور کلی هرچه میزان املاح خاک به صفر متمایل باشد، بهتر است و عموما باید مقدار آن زیر ۲۰۰۰ باشد. خاک مزرعه زعفران به هیچ وجه نباید شور باشد. و همچنین هرچه میزان املاح و الکترولیت خاک کمتر باشد آن خاک برای کشت زعفران مناسب تر است.
اندازه گیری شوری خاک
شوری خاک توسط دستگاهی به نام EC متر اندازه گیری می شود. در تصویر یک نمونه از دستگاه EC متر را مشاهده می کنید. این دستگاه در شکل ها و اندازه های مختلفی می باشد.
کلام آخر
اگرچه هنوز هم بسیاری از ماها که تجربه کشت زعفران و برداشت آن را به شکل سنتی داشته ایم و بر اساس تجربه اقدام به کاشت زعفران می کنیم. اما آزمایش و تحلیل خاک یک اقدام موثر برای تولید محصول در سالهای بعد می باشد. آزمایش خاک هزینه بالایی از شما نمی گیرد ولی در عمل آینده برداشت شما را از لحاظ کیفیت خاک ومرغوبیت آن و عدم وجود سطح میکروبی بالا را تضمین می کند.
در نتیجه تحلیل و آزمایش درست خاک، میزان برداشت زعفران در سالهای بعد افزایش می بابد. و سرمایه شما که همان پیاز زعفران هست هم حفظ می شود. پس قبل از اقدام به کاشت زعفران روی خاک زمین به اندازهی کافی دقت داشته باشید و با وسواس بیشتری به کار بپردازید.
از اینکه تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید از شما متشکریم. در صورتی که این مقاله به آگاهی شما اضافه کرده خوشحال میشیم که این مقاله رو با دوستانتون هم به اشتراک بگذارید. اگر سوال، ایده یا نظری هم دارید لطفا از طریق بخش «نظرات» با ما در میان بگذارید. برای خرید زعفران سرگل صادراتی و یا خرید زعفران نگین صادراتی مرغوب و با کیفیت از طریق فروشگاه زعفران مارکت اقدام نمایید.
سوالات متداول کشت زعفران در یک زمین مناسب
زمین مناسب برای کشت زعفران چه مشخصاتی دارد؟
همان طور که گفته شد خاکی مناسب کشت زعفران است که به میزان سی درصد سنگریزه و رس و به مقدار سی درصد نیز دارای سیلت باشد؛ یعنی همان نسب ۱ به ۳ رعایت شود.
چه ضرورتی در آزمایش زمین زعفران وجود دارد؟
زعفران با اینکه گیاه بسیار کم توقعی است اما مانند هرگیاه دیگری نیاز به برخی از مواد آلی، معدنی، سولفور، پتاسیم و نیتروژن دارد. وجود این مواد در آب و خاک با چشم قابل تشخیص نیست و به همین دلیل ضرورت آزمایش و بررسی آب و خاک را توجیه میکند.